Pascha - Zmartchywstanie Pańskie, Wielkanoc (Woskresienije Christowo)

←wróć

Pascha (Zmartchywstanie Pańskie) to najważniejsze i najbardziej radosne święto wszystkich chrześcijan. Jego data jest ruchoma i wyznacza daty trzech z dwunastu głównych świąt prawosławnych.
Przez ponad dziesięć wieków chrześcijanie świętowali ten dzień wspólnie, w jednym terminie. W 1582 r. papież Grzegorz XIII wprowadza reformę kalendarza. W jej wyniku świat chrześcijański zaczyna się dzielić i świętować Paschę w różnych terminach. Między kalendarzami narasta różnica. Daty starego kalendarza (juliańskiego) zaczynają się coraz bardziej spóźniać w stosunku do dat kalendarza gregoriańskiego (państwowego). Obecnie dzieli je 13 dni.

Uroczyste paschalne nabożeństwo zwane Jutrznią paschalną odprawiane jest w nocy, z Wielkiej Soboty na Niedzielę wielkanocną. Po trzykrotnym okrążeniu cerkwi przez duchownych i wiernych, kapłan uderza trzykrotnie krzyżem w drzwi cerkwi - symbolizuje to odwalenie kamienia od grobu zmartwychwstałego Chrystusa.

Ubrany w odświętne szaty liturgiczne koloru białego, kapłan intonuje trzykrotnie Orędzie Paschalne, wielkanocny troparion „Chrystus powstał z martwych, śmiercią podeptał śmierć, i będącym w grobach życie dał” (Christos woskresie iz miertwych, smertiju smiert popraw', i suszczim wo grobiech żiwot darowaw).
Potem kapłan śpiewa na przemian z wiernymi, przeplatany stichami troparion paschalny. Okadza ikonostas, cerkiew i wiernych; w trakcie śpiewu kapłan wielokrotnie wychodzi przed ikonostas (co symbolizuje ukazywanie się Zmartwychwstałego Pana uczniom) i wznosi okrzyk „Chrystus zmartwychwstał!” (Christos woskresie), na co wierni odpowiadają „Prawdziwie zmartwychwstał!” (woistinu woskresie).

Jutrznia kończy się uroczystym rozesłaniem wiernych i trzykrotnym śpiewem troparionu paschalnego.
W czasie Liturgii Ewangelia - pierwszy rozdział ze świętego Jana - śpiewana jest w wielu językach (najczęściej w greckim, cerkiewnosłowiańskim i łacińskim) na znak uniwersalnego i kosmicznego triumfu wiary.

Na zakończenie ma miejsce obrzęd myronowania - namaszczenia wiernych świętym olejem. Po liturgii kapłan święci artos - chleb, przeznaczony do rozdania wiernym.

Kalendarz świąt prawosławnych

↑do góry
←wróć